ตรวจสุขภาพ : ตอน น้ำตาล HbA1C คืออะไร?

คุมน้ำตาล A1C ให้ดี ชีวีปลอดภัย ห่างไกลโรคแทรกซ้อน

เวลาเปิดสมุดผลตรวจสุขภาพ ผลเลือดมักจะเป็นชื่อเฉพาะต่างๆ ที่เราไม่รู้จักใช่มั้ยคะ หนึ่งในนั้นคือ ค่า น้ำตาล HbA1C คืออะไร? ไปทำความรู้จักกัน

ผู้เป็นเบาหวานน่าจะคุ้นเคยกับคำว่า “น้ำตาลเฉลี่ยสะสม” หรือ “HbA1C” เป็นอย่างดี

เพราะมักจะถูกสั่งให้เจาะเลือดเพื่อวัดระดับน้ำตาลตัวนี้ ควบคู่กับน้ำตาลขณะอดอาหาร (fasting plasma glucose) หรือ น้ำตาลที่ทานมาหลังอาหาร (Post pandrial blood glucose) เพื่อให้คุณหมอและนักกำหนดอาหาร และตัวผู้เป็นเบาหวานเองใช้ประเมินว่า น้ำตาลในเลือดของคุณคุมได้ดีหรือไม่

แล้วสำหรับคนที่ไม่ได้เป็นเบาหวาน ค่า น้ำตาลตัวนี้คืออะไร แล้วทำไมควรตรวจติดตาม ?

น้ำตาลเฉลี่ยสะสม(Hemoglobin A1C)

หรือเรียกสั้นๆว่า A1C (A one C) คือ ค่าน้ำตาลที่เกาะอยู่บนเม็ดเลือดแดงของเรา บ่งบอกถึงค่าเฉลี่ยน้ำตาลในเลือดในระยะเวลาประมาณ 3 เดือน (ที่เป็น 3 เดือนก็เพราะเม็ดเลือดแดงมีอายุขัยประมาณ3 เดือนนั่นเอง น้ำตาลที่เกาะอยู่ ก็เกาะตามระเวลาของเม็ดเลือดแดงด้วย)

ทำไมต้องดูค่าน้ำตาลเฉลี่ย HbA1C ?

อย่างที่กล่าวไปข้างต้น ตัวน้ำตาล HbA1C นี้ เป็นตัวบอกค่าเฉลี่ยน้ำตาลโดยรวมประมาณ 3 เดือนก่อนการเจาะเลือด ถ้าอยากรู้ว่าก่อนหน้าที่มาหาหมอเราคุมน้ำตาลโดยรวมได้ดีตามเกณฑ์แค่ไหน ก็ใช้ค่าน้ำตาลตัวนี้เป็นตัวบ่งบอก เพราะถ้าเจาะเลือดดูแค่ “น้ำตาลหลังอดอาหาร” จะเป็นการตรวจดูได้แค่น้ำตาลของหนึ่งวันก่อนหน้าที่มาหาหมอ

เพราะฉะนั้นเมื่อเจาะเลือดดูค่า A1C ด้วยแล้ว จะพยายามอดอาหาร หรือ กินน้อยๆ ก่อนวันที่จะไปพบหมอเพื่อให้น้ำตาลไม่สูง แต่เดือนก่อนๆหน้านี้กินมาแบบตบะแตก ก็หลอกหมอไม่ได้นะคะ ^^

ทั้งนี้ การตรวจน้ำตาล A1C มีประโยชน์ต่อทั้งตัวเรา ทำให้รู้ค่าน้ำตาลเฉลี่ย และมีประโยชน์ต่อคุณหมอ เพื่อจะได้ให้คำแนะนำในการให้ยา และ ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมได้อย่างเหมาะสม : ) และใช้ค่า HbA1C นี้เอง เป็นตัวหนึ่งในการกำหนด เป้าหมายการควบคุมเบาหวาน

สำหรับเป้าหมายของการควบคุมน้ำตาลเฉลี่ยสะสม ตัวนี้

คนทั่วไป ค่าช่วง HbA1C = น้อยกว่า 6.0 mg%

หากค่า HbA1C = 6.0 mg% ถึง 6.4 mg% อยู่ในเกณฑ์ "เสี่ยงเบาหวาน หรือ pre diabetes"

หาก ค่าช่วง HbA1C = มากกว่าหรือเท่ากับ 6.5 mg% จะถูกวินิจฉัยว่าเป็นเบาหวาน

เพราะฉะนั้นหากตรวจสุขภาพประจำปี แล้ว อย่าสังเกตและติดตาม น้ำตาลเฉลี่ยสะสม ตัวนี้ด้วยนะคะ

หากค่าอยู่ในเกณฑ์สูงกว่าปกติแล้ว ก็ควรรีบปรับพฤติกรรม เพื่อป้องกันโรคเบาหวาน

อ่านบทความ เกี่ยวกับ การปรับการกิน การป้องกันเบาหวานได้ ที่

แอปพลิเคชันเบาใจ

โหลดฟรีที่ app store, Google store นะคะ

มาตอบคำถาม หลังอ่านบทเรียนกัน

ค่าน้ำตาลเฉลี่ย HbA1C คืออะไร

A ค่าน้ำตาลเฉลี่ยในเลือดในระยะเวลาประมาณ 3 เดือน

B ค่าน้ำตาลหลังจากอดอาหาร 8 ชั่วโมง

C ค่าน้ำตาลหลังจาก อดอาหาร 3 ชั่วโมง

D ค่าไขมันที่เกาะอยู่ที่เม็ดเลือดแดง 3 เดือน

ผู้เขียน

กฤดิ์ชนา หุตะแพทย์ นักกำหนดอาหารวิชาชีพ

Reference

standard of medical care in diabetes – 2021, American Diabetes Associaition